Szopki ze zbiorów Muzeum Krakowa umilą święta spędzone w szpitalach

Krakowskie szopki zwiedziły cały świat. W tym roku kolejne dalekie podróże stały się niemożliwe, szopki umilą natomiast Święta Bożego Narodzenia pacjentom i ich opiekunom muszącym je spędzić w Uniwersyteckim Szpitalu Dziecięcym oraz Szpitalu im. Żeromskiego.
- Szopka krakowska jest zapowiedzią Bożego Narodzenia, jest fantazją na temat miasta, jest arcydziełem stworzonym przez natchnionego rzemieślnika. Ale jest także symbolem tego, że coś tak delikatnego i kruchego jak papier i folia, może mieć siłę ceglanych murów i kamiennych baszt. W tym kontekście, oprócz radowania oka, może także dawać nadzieję.
Gorąco pragniemy tą magią i nadzieją podzielić się z pacjentami, ich opiekunami, a także personelem szpitali – mówi dr Michał Niezabitowski, dyrektor Muzeum Krakowa.
Muzeum Krakowa jest opiekunem tradycji szopkarstwa krakowskiego. Organizuje doroczny konkurs na najpiękniejszą szopkę krakowską i ma największą na świecie kolekcję szopek, liczącą blisko 270 dzieł (powstały między 1945 a 2020 rokiem). Dzięki jego staraniom ten bożonarodzeniowy obyczaj w 2018 r. - jako pierwszy z Polski - został wpisany na Reprezentatywną Listę Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego ludzkości UNESCO.
- Jako Muzeum Krakowa jesteśmy dumni, że udało nam się w mijającym roku obronić ważne krakowskie tradycje, którymi się opiekujemy – dodaje dyrektor Niezabitowski. - Lajkonik hasał co prawda nie po przestrzeni miejskiej, a wirtualnej, Osadzanie Chochoła przed Rydlówką miało bardziej kameralny niż zazwyczaj charakter, a jury Konkursu Szopek Krakowskich obradowało zdalnie - nie pozwoliliśmy jednak, wraz z orszakiem Lajkonika, mieszkańcami Bronowic i środowiskiem szopkarskim, by którakolwiek z tych tradycji została przerwana! To ważne i symboliczne. Krakowskie szopki od lat cieszą się wielką popularnością i podróżują po całym świecie. Wpis na listę UNESCO sprawił, że zainteresowanie nimi jeszcze bardziej wzrosło. Niestety, w tym roku nie mogły wyruszyć w świat. Postanowiliśmy więc, że postaramy się sprawić nimi radość i dać nadzieję tym, którzy zmuszeni są spędzić Święta Bożego Narodzenia w szpitalach. Dla nich ostatnie miesiące i nadchodzące święta są wyjątkowo trudne. Z całego serca życzymy im szybkiego powrotu do zdrowia i rodzin.
W piątek 11 grudnia do Uniwersyteckiego Szpitala Dziecięcego w Krakowie (jego Instytut Pediatrii obchodzi właśnie 55-lecie istnienia) trafiła, wypożyczona ze zbiorów Muzeum Krakowa, duża szopka krakowska autorstwa Pawła Nawały z 2018 roku. Szopka jest dwustronna, ma trzy wieże, jest oświetlona i mechaniczna, nawiązuje do jubileuszu 100-lecia Niepodległej Polski. Na scence obrotowej znajduje się sylwetka marszałka Józefa Piłsudskiego na koniu. Główna strona szopki przedstawia wnętrze kościoła oo. Franciszkanów ze Świętą Rodziną pośrodku. Środkowa wieża szopki wzorowana jest na wyższej wieży kościoła Mariackiego, a wieże boczne na wieży Ratuszowej. Druga strona szopki przedstawia bramę Floriańską wraz z murami obronnymi, a nieco wyżej – kaplicę Zygmuntowską. W bramie stoi figurka Lajkonika.
Muzeum przekazało też do działającej przy szpitalu szkoły książeczki i kolorowanki związane z okresem Świąt Bożego Narodzenia. Druga szopka, autorstwa Michaliny Kupiec z 2019 r. trafiła także do hotelu dla rodzin pacjentów, prowadzonego przez Fundację Rolanda McDonalda. Kolejne szopki umilą święta pacjentom i personelowi Szpitala im. Żeromskiego.

Szopki krakowskie wzbudzają zachwyt nie tylko wśród krakowian i mieszkańców Polski. Ich urokiem i magią są oczarowani mieszkańcy innych krajów. Wiele szopek wyrusza w bliższe i dalsze podróże, aby mogły być podziwiane przez zwiedzających w Europie i na innych kontynentach. Jedną z najciekawszych szopkowych wypraw była podróż przed kilkunastu laty do stolicy Gruzji – Tbilisi. Wystawa szopek ze zbiorów Muzeum Krakowa odbyły też kilkuletnie tournée pod Kanadzie. A ze względu na astronomiczne koszty transportu ciężkich skrzyń z szopkami samolotem szopki do Kanady pokonały Atlantyk statkiem po wielotygodniowym rejsie. W 2013 szopki dotarły też do szkockiego Edynburga, zaproszone przez tamtejszą Polonię. Prezentowano je także w muzeach i galeriach Zachodniej i Południowej Europy: Barcelonie, Rzymie, Weronie, Zadarze, Appenzell, Wiedniu. W 2011 roku, w okresie polskiej prezydencji w Unii Europejskiej szopki ozdobiły gmach Parlamentu Europejskiego w Brukseli. W latach 2017-2020 można je było podziwiać na Białorusi: w Mińsku, Witebsku, Pińsku, Brześciu, Grodnie i Wołkowsysku, a w 2018 r. na wystawie w Szwedzkim Muzeum Historycznym w Sztokholmie.

3 grudnia 2020 roku odbył się 78. Konkurs Szopek Krakowskich, do którego zgłoszono 87 szopek: 50 w kategorii senior, 6 w kategorii młodzieżowej, 20 dziecięcych oraz 11 rodzinnych.
Jury obradowało w tym roku zdalnie. Tylko online – pod adresem http://muzeumkrakowa.pl/wystawy/wystawa-szopek - można też na razie oglądać nagrodzone szopki. Gdy tylko będzie to możliwe, Muzeum Krakowa otworzy w Celestacie wystawę stacjonarną.

Także w piątek 11 grudnia w Szpitalu Klinicznym im. Babińskliego zaprezentowano po renowacji szopkę z 1930 roku, która powstała w kobierzyńskim zakładzie. Odnaleziono ją w 2016 roku i na wniosek dyrekcji szpitala wpisano do Rejestru zabytków ruchomych. Odrestaurowali ją pracownicy Muzeum Krakowa: Anna Per-Żywolewska, Rafał Bulanda i Katarzyna Skowron.
Szopki na ulicach Krakowa
Jak co roku, w pierwszych dniach grudnia prawie 40 szopek przyozdobiło też place i ulice w centrum Krakowa. Pozostaną tam do 2 lutego. Projekt „Wokół Szopki” współorganizują Krakowskie Biuro Festiwalowe i Muzeum Krakowa.
Jeżeli chcecie obejrzeć wszystkie szopki, warto sięgnąć spacerownik z opisami szopek, informacjami o ich twórcach, postaciach w nich występujących oraz mapą. W wersji papierowej jest dostępny w punktach InfoKraków. Wersję online można znaleźć pod adresem http://www.wokolszopki.pl/
Przygotowano też dodatkowe atrakcje: wirtualny spacer szlakiem najpiękniejszych szopek, grę terenową oraz warsztaty online dla dzieci i rodziców „Ekoszopka pod choinkę”.