Bilety onlineMuzeum dostępneDofinansowano ze środków Unii Europejskiej
Strona korzysta z ciasteczek!

Historia

Niemiecki nazistowski obóz koncentracyjny Plaszow, założony w październiku 1942 r., początkowo funkcjonował jako obóz pracy (Zwangsarbeitslager). Pierwotnie przeznaczony był dla ok. 4 tys. więźniów – Żydów ze zlikwidowanego w marcu 1943 r. krakowskiego getta. Wówczas obóz zajmował 12 ha gruntów dawnych cmentarzy żydowskich gmin krakowskiej i podgórskiej. W latach 1943–1944 osadzono tu Żydów z likwidowanych gett w Bochni, Tarnowie, Wieliczce, Rzeszowie, Przemyślu oraz z obozu w Szebniach. W lipcu 1943 r. Niemcy utworzyli obóz pracy wychowawczej dla Polaków. Przetrzymywano w nim mieszkańców Krakowa oraz ofiary pacyfikacji miejscowości podkrakowskich. 
W styczniu 1944 r. obóz został przekształcony w koncentracyjny (Konzentrationslager Plaszow bei Krakau). KL Plaszow był także obozem przejściowym dla Żydów ze Słowacji i Węgier, kierowanych do KL Auschwitz. Od wiosny 1944 r. trafiały do niego również transporty więźniów z obozów w dystryktach lubelskim i radomskim. Z KL Plaszow wywożono transporty więźniów do obozów pracy i koncentracyjnych w Generalnym Gubernatorstwie i na terenie III Rzeszy. 
Szacuje się, że przez cały okres funkcjonowania obozu więziono w nim ok. 30 tys. osób, a liczba jego ofiar oceniania jest na ok. 5 tys. Są to ofiary egzekucji przeprowadzanych na terenie obozu, w trzech miejscach straceń. Rozstrzeliwano w nim również więźniów z krakowskiego więzienia gestapo. 
W szczytowym okresie rozwoju obozu (połowa 1944 r.) liczba więźniów wynosiła ok. 25 tys., a na jego terenie znajdowało się ok. 200 obiektów: baraki więźniarskie i produkcyjne, zabudowania gospodarcze, budynki infrastruktury obozowej, domy i mieszkania zajmowane przez załogę. Teren obozu zajmował wtedy 80 ha. W sierpniu rozpoczęła się likwidacja KL Plaszow. Niemcy rozpoczęli wywożenie więźniów i infrastruktury obozowej (części baraków, wyposażenie warsztatów itp.). 14 stycznia 1945 r. ostania grupa ok. 600 więźniów KL Plaszow wyruszyła pieszo w kierunku Oświęcimia. Od 18 stycznia do października 1945 r. na terenie obozu stacjonowała Armia Czerwona, pustosząc poobozowy teren. Po jej wyjściu obóz stał się dostępny dla każdego, a proces dewastacji postępował. W 2016 r. można odnaleźć nieliczne ślady świadczące o istnieniu KL Plaszow.