Krakowski karnawał kobiet. O Babskim Comber w dawnym Krakowie - Krakowski Babski Comber 2025 – Kobieta Rzeka

Babski comber był krakowską tradycją karnawałową, która przez wieki miała miejsce od tłustego czwartku do środy popielcowej. W tym okresie, zgodnie z karnawałową zasadą „świata na opak”, kobiety przejmowały władzę nad miastem. Przekupki z przedmieść Krakowa – Piasku, Pędzichowa, Łobzowa– przybywały na Rynek, gdzie urządzały biesiadę pełną jedzenia, wina, muzyki i tańca. Zamiast handlować, porywały mężczyzn do tańca na błotnistych ulicach, zmuszając ich do zabawy aż do upadłego, a ci, by się uwolnić, musieli podarować im coś w zamian. Kobiety wyróżniały się nietypowym strojem, ubrane w srebrne łańcuchy i złote suknie. Każdego roku zabawą kierowała wybierana marszałkini, wśród których najsłynniejsza była Mądra Maryna, autorka wielu combrowych pieśni. Kulminacją tradycji było zniszczenie słomianej kukły mężczyzny. W okresie romantyzmu starano się wyjaśnić sens zwyczaju przez legendę o złym burmistrzu Piasku o imieniu Comber, który gnębił przekupki targając, czyli „combrząc” je za głowę. Po wieści jego nagłej śmierci w tłusty czwartek, zapanowała radość, a rozrywana każdego roku kukła miała symbolizować złego włodarza Piasku. Ostatni krakowski babski comber miał miejsce 19 lutego 1846 roku w atmosferze wielkiego napięcia, na dwa dni przed wybuchem powstania krakowskiego. Zakazany następnie przez władze austriackie zniknął na ponad 150 lat z krakowskich ulic, lecz pamięć o krakowskim karnawale kobiet nie zaginęła.

Osoba prowadząca: dr Andrzej Szoka

grafika: Michał Stachowicz