Niematerialne dziedzictwo

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.

Szopkarstwo krakowskie jest niepowtarzalną i wyjątkową miejską tradycją. Istotą jej trwania od dziesięcioleci jest chęć podtrzymywania przez twórców ich lokalnej tożsamości – w rodzinie Malików już od kilku pokoleń – i kontynuowania w poczuciu związku z przeszłością. Wśród najbardziej aktywnych twórców są – ojciec i syn Gillertowie, potomkowie cenionego w sztuce szopkarstwa Stanisława Paczyńskiego córka Lucyna Paczyńska i wnuk Dariusz Czyż, jak również  synowie uzdolnionego Witolda Głucha – Jacek i Marek, a Marzena Krawczyk i Emilia Krawczyk są przedstawicielkami trzeciego i czwartego pokolenia w rodzinie Mariana Dłużniewskiego.

Lajkonik i jego orszak od lat przemierzają przy dźwięku krakowskich melodii niezmienioną trasę. Pochód przygotowuje się w Muzeum Historycznego Miasta Krakowa i wyrusza w trasę zaczynając od siedziby Miejskiego Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji przy ul. Senatorskiej 1 kierując się do Rynku Głównego. Po drodze Lajkonik odwiedza kupców na placu Na Stawach i zbiera do koszyka drobne pieniądze jako haracz. Następnie składa wizytę siostrom Norbertankom, gdzie w pobliżu klasztoru rozegrała się legendarna bitwa flisaków z Tatarami. Następnie pochód kieruje się ulicami Kościuszki i Zwierzyniecką − Lajkonik odwiedza tam sklepy, uderza przechodniów buławą i zbiera haracz. Na skrzyżowaniu przy filharmonii wykonywany jest przez Lajkonika taniec z chorągwią. Pochód zmierza ulicami Franciszkańską i Grodzą w kierunku Rynku Głównego, gdzie na scenie przy Wieży Ratuszowej Lajkonik z prezydentem miasta wznosi toast za pomyślność krakowian. Na koniec Lajkonik wykonuje taniec zwany urbem salutare – pokłon miastu.