Pochód Lajkonika
Lajkonik i jego orszak od lat przemierzają przy dźwięku krakowskich melodii niezmienioną trasę. Pochód przygotowuje się w Muzeum Historycznego Miasta Krakowa i wyrusza w trasę zaczynając od siedziby Miejskiego Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji przy ul. Senatorskiej 1 kierując się do Rynku Głównego. Po drodze Lajkonik odwiedza kupców na placu Na Stawach i zbiera do koszyka drobne pieniądze jako haracz. Następnie składa wizytę siostrom Norbertankom, gdzie w pobliżu klasztoru rozegrała się legendarna bitwa flisaków z Tatarami. Następnie pochód kieruje się ulicami Kościuszki i Zwierzyniecką − Lajkonik odwiedza tam sklepy, uderza przechodniów buławą i zbiera haracz. Na skrzyżowaniu przy filharmonii wykonywany jest przez Lajkonika taniec z chorągwią. Pochód zmierza ulicami Franciszkańską i Grodzą w kierunku Rynku Głównego, gdzie na scenie przy Wieży Ratuszowej Lajkonik z prezydentem miasta wznosi toast za pomyślność krakowian. Na koniec Lajkonik wykonuje taniec zwany urbem salutare – pokłon miastu.
Legenda głosi, że podczas trwającej procesji Bożego Ciała na przedmieściach średniowiecznego Krakowa doszło do najazdu Tatarów. Atak hordy odparli włóczkowie – krakowscy flisacy zamieszkujący podkrakowską wieś Zwierzyniec. Po zwycięskiej potyczce przywódca włóczków przywdział strój chana i ruszył na zdobycznym koniu w kierunku miasta. Za nim podążali włóczkowie przebrani za Tatarów. Wszyscy razem, głosząc nowinę o zwycięstwie, weszli w triumfalnym pochodzie na Rynek Główny, gdzie witał ich tłum krakowian.
Orszak Lajkonika zgodnie z tradycją tworzą włóczkowie, Tatarzy i kapela „Mlaskoty”. Stroje, które przywdziewają są stylizowanymi ubiorami dawnych wojowników tatarskich oraz ludu i mieszczaństwa krakowskiego. Podczas pochodu kapela przygrywa skoczne melodie krakowskie.
Już w połowie XIX wieku pochód Lajkonika był wydarzeniem powszechnie znanym i wpisanym w kalendarz dorocznych uroczystości miejskich. W okresie międzywojennym władze Krakowa wykorzystały postać Lajkonika do promocji miasta, został on wybrany jako symbol organizowanego od 1936 roku kilkudniowego święta zwanego Dniami Krakowa. Wizerunek Konika zwierzynieckiego stawał się coraz bardziej popularny – wykorzystywany był i jest w charakterze logotypu różnych firm, jego imieniem nazywa się pociągi, a podobizna umieszczana jest na obiciach siedzeń miejskiej komunikacji.
22 maja 2019 roku, pełnomocnik prezydenta miasta Krakowa ds. kultury - Robert Piaskowski i zastępca dyrektora Muzeum Krakowa - Adam Świerz, odebrali ceryfikat o wpisaniu szopkarstwa krakowskiegi na Listę Reprezentatywną Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego Ludzkości UNESCO. Uroczystość miała miejsce w siedzibie Departamentu Ochrony Zabytków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Kulturowego Ludzkości UNESCO.
Projekt dofinansowano ze środków Miniesterstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego
Przygoda z Lajkonikiem
Aplikacja ma na celu przybliżenie młodym odbiorcom krakowskiej tradycji Lajkonika, będącego elementem niematerialnego dziedzictwa Krakowa. Aplikacja ma charakter gry przygodowo-zręcznościowej, gdzie kolejne rozwiązywane zagadki odkrywają przed użytkownikiem fakty, nazwy własne i wizerunki obiektów odnoszące się do tradycji Lajkonika. W grze kierujemy rodzeństwem Krzysztoforkiem i Dorotką, którzy są bohaterami muzealnego kwartalnika Krzysztoforek. Użytkownik poznaje kolejne wątki z legendy o Lajkoniku. Aplikacja ma jednocześnie funkcję skanera kodów QR. Użytkownik skanuje kody QR, aby odkryć ukryte informacje i ciekawostki.
APP STORE
GOOGLE PLAY
Pochód Lajkonika
Film dokumentalny "Pochód Lajkonika - inny niż zwykle"
Produkcja Kraków 2020
Studio ABM Kraków
Wystąpili: Zbigniew Glonek, dr Michał Niezabitowski, Andrzej Szoka.
Realizacja: Maja Turek, Adrian Kuciel, Agnieszka Więckowska, Sylwia Rosak, Tomasz Stańco, Bartosz Idzi, Szymon Kowalczyk, Artur Adamiec, Piotr Seweryn, Michał Wilk, Zuzanna Świeboda ,Joanna Bogusz, Karolina Sułowska.
W filmie wykorzystano materiały pochodzące z prywatnego archiwum Zbigniewa Glonka.
