Pochód Lajkonika 2025

Pochód Lajkonika to jedna z najstarszych i najpiękniejszych tradycji Krakowa, która od kilku wieków przyciąga tłumy widzów. Jest to też jedno z kilku krakowskich zjawisk wpisanych na Krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego. Co roku w oktawę Bożego Ciała barwny orszak włóczków i Tatarów prowadzony przez jeźdźca na sztucznym koniku przemierza trasę ze Zwierzyńca do Rynku Głównego w rytmie krakowskich melodii. Każdy z widzów oczekuje na uderzenie buławą od Lajkonika, co ma przynieść szczęście na cały kolejny rok.

W dniu 26 czerwca roku lajkonikowy orszak przejdzie tradycyjną trasę ze Zwierzyńca do Rynku Głównego. Pochód wyruszy z siedziby Wodociągów Miasta Krakowa, gdzie zatrudnionych jest wielu członków orszaku, w tym wcielający się w główną widowiska postać Mariusz Glonek. Konik Zwierzyniecki ze swoją świtą przejdzie następnie ulicą Senatorską, przez plac Na Stawach do Klasztoru Sióstr Norbertanek, gdzie na tamtejszy dziedzińcu będzie miał miejsce taniec z chorągwią i spotkanie z dziećmi z krakowskich szkół i przedszkoli. Następnie Lajkonik będzie harcował na ulicy T.Kościuszki oraz odwiedzi Bulwar Rodła, aby spotkać się z krakowskimi flisakami. Kolejny istotny przystanek na trasie pochodu to Antykwariat Abecadło przy ulicy T.Kościuszki 18U, gdzie Lajkonik uświetni obchody „Świętowania wielkiej wspólnoty literackiej i czytelniczej”. Następnie orszak uda się na krótki odpoczynek w karczmie Smil’y przy Skwerze Konika Zwierzynieckiego, aby chwilę potem wyruszyć w dalszą drogę przez skrzyżowanie z Alejami Trzech Wieszczów, ulicą Zwierzyniecką do skrzyżowania pod Filharmonią Krakowską, gdzie będzie miał miejsce taniec Lajkonika z chorągwią w wielkim kole stworzonym przez orszak i widzów. Następnie pochód przejdzie ulicami Franciszkańską i Grodzką do Rynku Głównego. Tam na scenie pod wieżą Ratuszową ma miejsce finał imprezy. Lajkonik odbierze „haracz” z rąk Prezydenta Miasta Krakowa, wzniesie toast za pomyślność krakowianek oraz krakowian i wykona finałowi taniec zwany urbem salutare – pokłon miastu.

 Podobnie jak w poprzednich latach, pochodowi Lajkonika towarzyszyć będzie widowisko na scenie pod wieżą Ratuszową na Rynku Głównym, które zaprezentuje w tym roku Tatarski Zespół Taneczno-Wokalny Buńczuk.

Warto też przypomnieć, że prawdziwego Lajkonika można zobaczyć tylko raz w roku, właśnie w oktawę Bożego Ciała. I tylko wtedy uderzenie jego buławy rzeczywiście przynosi szczęście! Zobacz apel o ochronę Lajkonika jako jednego z symboli Krakowa: informacja na stronie

godz. 12.30-13.30
Lajkonik w otoczeniu orszaku wyruszy sprzed siedziby Wodociągów Miasta Krakowa przy ulicy Senatorskiej 1 w kierunku placu Na Stawach. Czterdziestoosobowy orszak złożony z włóczków i Tatarów powoli przemieszcza się ulicą Senatorską. Lajkonika tańczy w rytm muzyki kapeli Mlaskotów, trąca widzów swoją buławą „na szczęście” i zbiera „haracz” od miejscowych kupców. Ruch samochodowy jest czasowo zatrzymywany przez Policję.

godz. 13.30–14.45
Harce na dziedzińcu Klasztoru Sióstr Norbertanek. Na dziedzińcu oczekują dzieci z grup szkolnych i przedszkolnych pod opieką nauczycieli i opiekunów oraz indywidualni widzowie. Pierwszy taniec Lajkonika z chorągwią włóczków i pokłon Ksieni Sióstr Norbertanek. Taneczna bitwa włóczków z Tatarami. Prezentacje grup w ramach konkursu „Na najpiękniejszy dziecięcy orszak Lajkonika” oraz rozstrzygniecie konkursu plastycznego „Mój Lajkonik”.

godz. 14.45–16.00
Orszak przechodzi ulicą T.Kościuszki. Lajkonik w otoczeniu dwóch przybocznych włóczków zagląda do sklepów i innych lokali. W tym czasie orszak przemieszcza się jezdnią ulicy Kościuszki w kierunku skrzyżowania z Aleją Krasińskiego. Widzowie przemieszczają się chodnikiem z prawej strony ulicy w stronę skrzyżowania z Aleją Krasińskiego.

godz. 15:15-15:40
orszak przechodzi ulicą Dojazdową do Bulwaru Rodła na spotkanie z flisakami. Lajkonik i chorąży, odbywa krótki flis do posterunki Policji Wodnej na dębnickim brzegu. Po zejściu na ląd powrót ulicą Dojazdową do ulicy T.Kościuszki i dalszy przemarsz w kierunku karczmy Smil’y.

godz. 15.40-16.00
Pochód kontynuuje przemarsz ulicą T.Kościuszki.

godz. 16.00-17.00
Wizyta w Antykwariacie Abecadło przy ulicy T.Kościuszki 18U a następnie odpoczynek w karczmie Smil’y. W tym czasie dawne zmagania polsko-tatarskie przedstawi Teatr Walki Leszka Galicy.

godz. 17.05-17.10
Orszak przekroczy skrzyżowanie ulic Kościuszki i Zwierzynieckiej z aleją Krasińskiego

godz. 17.15-18.30
Odwiedziny Lajkonika w DH Jubilat a następnie ma miejsce pokłon Lajkonika z chorągwią na skrzyżowaniu ulic Zwierzynieckiej i Powiśle w stronę Wawelu. Kolejno orszak przemaszeruje ulicą Zwierzyniecką w kierunku ulicy Franciszkańskiej. Ruch samochodowy jest czasowo wstrzymany.

godz. 18.30-18.40
Na skrzyżowaniu pod Filharmonią Krakowską włóczkowie i Tatarzy utworzą krąg, w którym przy dźwiękach starodawnych melodii Lajkonik wykonuje drugi taniec z chorągwią.

godz. 18:45-19:00
Przejście ulicą Franciszkańską (nieremontowaną częścią – chodnikiem po lewej stronie ulicy) i wizyta Lajkonika w Pałacu Biskupim. Następnie pochód zmierza do placu Wszystkich Świętych.

godz. 19.00–19.30
Odpoczynek orszaku przy placu Wszystkich Świętych, gdzie ma miejsce kolejna prezentacja dawnego oręża w wykonaniu Teatru Walki Leszka Galicy.

godz. 19.30–20.00
Wkroczenie pochodu Lajkonika ulicą Grodzką na Rynek Główny,

godz. 20.00-20.40
Główna uroczystość na estradzie na Rynku Głównym przed wieżą Ratuszową – Prezydent Miasta Krakowa wręczy Lajkonikowi należny mu haracz, razem wzniosą toast za pomyślność miasta. Lajkonik wykonuje trzeci taniec z chorągwią. Swój taniec zaprezentują ponownie włóczkowie i Tatarzy. Rozstrzygnięcie konkursu „Na najpiękniejszy dziecięcy orszak Lajkonika”.

godz. 20.40-21.30
Przemarsz orszaku Lajkonika wokół Rynku Głównego. Spotkanie i wspólne zdjęcie Lajkonika z turystami na płycie Rynku Głównego (we współpracy z Kraków Tourism Alliance).

Zachęcamy do udostępniania zdjęć i rolek z pochodu Lajkonika w mediach społecznościowych z oznaczeniem #Lajkonik2025 


Wydarzenia przed wieżą Ratuszową towarzyszące Pochodowi Lajkonika:

godz. 19.00
Występ artystyczny i prezentacja kultury tatarskiej w wykonaniu Tatarskiego Zespołu Taneczno-Wokalnego Buńczuk.

Tegorocznemu pochodowi Lajkonika towarzyszą konkursu dla najmłodszych i trochę starszych. W ramach pierwszego konkursu na „Najpiękniejszy dziecięcy orszak Lajkonika” zapraszamy serdecznie grupy przedszkolne oraz uczniów klas I, II, III i IV szkół podstawowych do zaprezentowania inscenizacji pochodu Lajkonika przy wykorzystaniu własnych strojów i rekwizytów, a także programu choreograficznego. Uczestnicy mogą zaprezentować się na dziedzińcu Klasztoru Sióstr Norbertanek ulicy T. Kościuszki 88, w Krakowie, godz. 13.30-14.45. Nauczyciele, wychowawcy lub opiekunowie powinni zgłosić udział w konkursie grupy przedszkolnej lub szkolnej w terminie do dnia 25 czerwca 2025 r. mailowo na adres: folklor@muzuemkrakowa.pl. W tytule maila należy wpisać: „Najpiękniejszy orszak Lajkonika”.

Drugi konkurs zatytułowany jest „Mój Lajkonik 2025”. Praca konkursowa polega na wykonaniu rysunku postaci Lajkonika, orszaku lub nawiązującego do legendy o Lajkoniku. Konkurs prowadzony jest w dwóch kategoriach wiekowych: od 4 do 7 lat (dzieci urodzone w 2018) oraz od 8 do 10 lat (dzieci urodzone w 2015). Praca konkursowa może być wykonana w formie plastycznej płaskiej, dowolną techniką plastyczną (np. ołówek, kredka, farby plakatowe, akwarela, tempera, pastele suche, pastele olejne, collage) lub w programie do tworzenia prezentacji multimedialnych PowerPoint. Dopuszcza się też prace wykonane w formie plastycznej trójwymiarowej (np. karton, tektura, papier, masa samoschnąca, modelina, masa solna, drewno, farby akrylowe, tkanina, pasmanteria). Praca konkursowa powinna zostać sfotografowana i zdjęcie tej pracy w formacie jpg lub plik PowerPoint powinno zostać przesłane przez rodzica, opiekuna prawnego lub reprezentanta placówki edukacyjnej  w nieprzekraczalnym terminie do dnia  22 czerwca 2025 r. w formie elektronicznej na adres e-mail:folklor@muzeumkrakowa.pl. W temacie wiadomości należy wpisać: „Konkurs Mój Lajkonik”.

Na zwycięzców we wszystkich konkursach czekają nagrody rzeczowe i lajkonikowe upominki!

Zgodnie z powszechnie znaną legendą początki tradycji Lajkonika związane są z ocaleniem Krakowa przed najazdem tatarskim w 1287 roku, czego mieli dokonać dzielni flisacy wiślani z okolic Zwierzyńca, zwani włóczkami Zachowane źródła historyczne pozwalają natomiast stwierdzić, że harce Lajkonika w asyście jego orszaku odbywały się z pewnością przynajmniej od połowy XVIII wieku (najstarsze zapiski źródłowe dotyczące tej tradycji pochodzą z 1738 i 1756 roku). Od tego okresu, pomimo ogromnych przemian politycznych, społecznych i cywilizacyjnych pochód Lajkonika, zwanego też Konikiem Zwierzynieckim, odbywał się niemal każdego roku w tym samym terminie (okres oktawy święta Bożego Ciała) i przebiegał tą samą trasą, biegnącą ze Zwierzyńca do obszaru Starego Miasta Krakowa (w 1849 roku po raz pierwszy Konik Zwierzyniecki pokazał się na Rynku Głównym). W opisanym okresie zdarzały się kilkuletnie przerwy w odbywaniu pochodu (m.in. w latach pierwszej i drugiej wojny światowej, pandemii COVID-19), lecz nigdy nie doszło do przerwania przekazu międzypokoleniowego pomiędzy kolejnymi generacjami, które dbały o przetrwania tej tradycji. Korzenie obrzędu pochodu Lajkonika związane są podkrakowskimi gminami Zwierzyniec i Półwsie Zwierzynieckie oraz klasztorem Sióstr Norbertanek. Do końca XVIII wieku, czyli do chwili utraty niepodległości, Konik zwierzyniecki był jednocześnie obrzędem związanym z lokalną społecznością przedmieść, ale również z konkretną grupą zawodową, czyli krakowskimi włóczkami. Po upadku organizacji zawodowej włóczków obrzęd przetrwał dzięki osobistemu zaangażowaniu jej byłych członków. Była to rodzina Micińskich, która zajmowała się aranżacją Lajkonika do 1972 roku. Po Micińskich odpowiedzialność za obrzęd wzięły na siebie krakowskie rodziny Mazurów, Marcinkowskich i Glonków, których kolejne pokolenia wcielają się w postacie z orszaku. W latach 1897-1939 wspomagało ich w tej godnej podziwu misji Towarzystwo Miłośników Historii i Zabytków Krakowa, od 1947 roku czyni to Muzeum Krakowa, w którego gestii pozostają sprawy organizacyjne m.in. przygotowanie barwnych strojów dla orszaku. Od 1872 roku pochód jest dofinansowywany przez miasto Kraków.

W 2014 roku pochód Lajkonika został wpisany na Krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego. Wpis ten jest podstawą, by ta krakowska tradycji mogła być umieszczona na Liście reprezentatywnej niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości UNESCO, na której znajdują się zwyczaje, tradycje i obrzędy z całego świata.

W postaci Lajkonika wciela się od 2023 roku pracownik Wodociągów Miasta Krakowa, Mateusz Glonek. Zastąpił on w tej zaszczytnej roli swojego ojca, Zbigniewa, który wcielał się w Lajkonika w latach 1988-2022.

Daty pochodu Lajkonika w latach 2025–2030
26 czerwca 2025
11 czerwca 2026
6 czerwca 2027
22 czerwca 2028
7 czerwca 2029
27 czerwca 2030

Więcej o historii pochodu Lajkonika na stronie „Opowiedz mi miasto”:
https://opowiedzmimiasto.mhk.pl/zwyczaje/pochod-lajkonika