Na styku etnografii i sztuki. Malarstwo Wincentego Wodzinowskiego i Włodzimierza Tetmajera jako inspiracja edukacyjna - Akademia Dydaktyczna

Tetmajer i Wodzinowski, dwaj przedstawiciele młodopolskiej „chłopomanii”, którzy prostotę życia, obyczaje i pielęgnowane przez pokolenia tradycje wsi bajecznie kolorowej przenieśli do swojej twórczości. Wychowani w kulturze miejskiej, czułym spojrzeniem obdarzyli chłopski świat, stając się romantycznymi etnografami dokumentującymi wszystkie jego przejawy. Na spotkaniu prowadząca postara się znaleźć odpowiedź na pytanie, czy dziś ich obrazy przemawiają do nas tylko barwą i artystycznym temperamentem, czy są nieczytelnie i niezrozumiałe dla dzisiejszego pokolenia, czy może jednak zdołamy odnaleźć w nich czułą narrację o przemijaniu i trwaniu tradycji oraz opowieść o nas, współczesnych, z perspektywy „zwrotu chłopskiego”. Dla procesu edukacji inspiracją mogą stać się ikonologiczne analizy dzieł wspomnianych twórców, dostrzegające elementy antropologii, wiedzy o kulturze czy kontekstów literackich. Ich twórczość stanowić będzie również przestrzeń do rozważań nad wprowadzeniem do podstawy programowej elementów wiedzy regionalnej włączonej obecnie w interdyscyplinarną realizację wybranych przedmiotów: historii, języka polskiego, wiedzy o społeczeństwie czy plastyki. Celem tej podstawy jest przede wszystkim rozwijanie wiedzy o kulturze lokalnej, ugruntowanie poczucia tożsamości narodowej przez rozwój tożsamości regionalnej oraz kształtowanie postaw otwartości nastawionych na pluralizm różnych kultur.
Prowadząca: Elżbieta Lang (Muzeum Krakowa)

Socjologowie, badacze mediów i pedagodzy coraz częściej zwracają uwagę na fakt niezwykłej dominacji obrazu w kulturze, która towarzyszy człowiekowi od wczesnych lat życia. Obrazy towarzyszą nam w wielu obszarach współczesności, sprawiając jednocześnie, że komunikacja wizualna osłabia centralną do tej pory pozycję języka jako głównego medium przekazu informacji. To zjawisko staje się również zauważalne w przestrzeni edukacji szkolnej, gdzie nauczyciele funkcjonują w przestrzeniach zdominowanych przez media generujące liczne przekazy wizualne, co wymaga nowych umiejętności czytania czy interpretowania materiałów wizualnych, w tym tych tradycyjnych, takich jak fotografia czy malarstwo. Nowe media i ich popularność wymagają zatem również innych narzędzi i spojrzeń na tradycyjnie postrzegane dziedzictwo wizualne bo to uczniowie stali się „nośnikami kultury”. Ta sytuacja zachęca do zadania pytań, w jaki sposób nauczyciele mogą obecnie wykorzystywać tego typu materiały oraz jak powinno wyglądać oddziaływanie edukacyjne w procesie kształcenia na różnych poziomach, aby efektywnie motywować uczniów do twórczych postaw, samodzielności czy kreatywności. Celem edukacji w przestrzeni ekspozycji jest poszukiwanie nowych sposobów doświadczania materiałów wizualnych i prezentacja muzeum jako miejsca twórczego, gdzie kontakt z eksponatem nie powinien narzucać widzowi pewnych szablonów czy gotowej interpretacji.
Do uczestnictwa w nowym semestrze Akademii Dydaktycznej pragniemy serdecznie zaprosić przede wszystkim nauczycieli plastyki, ale i polonistów czy historyków, aby wspólnie zastanowić się nad sposobami odczytywania dziedzictwa ikonografii średniowiecznej, „klasycznego” malarstwa, fotografii czy sztuki współczesnej z perspektywy przestrzeni ekspozycji oraz obowiązującej obecnie podstawy programowej. Chcemy też pokazać, że edukacja wizualna zarówno w procesie dydaktycznym formalnym (jak i uzupełniającym – muzealnym) ma stanowić raczej podstawę do ćwiczenie pewnych umiejętności czy doświadczeń, niż samego zdobywania wiedzy. Mamy nadzieję, że ta swoista wizualna gramatyka stanowić będzie przestrzeń interdyscyplinarnej inspiracji i krytycznego spojrzenia.