Wisła. Re-kreacja

Od zarania dziejów ludzkość korzystała z dobrodziejstwa rzek, z drugiej jednak strony w przypadku powodzi rzeki bywały realnym zagrożeniem. Od zawsze też kształtowały krajobraz naturalny i były istotną częścią ekosystemu. Pełniły także funkcje gospodarcze: na ich brzegach powstawały przedsiębiorstwa produkcyjne i usługowe, korzystające z łatwego dostępu do wody. Rzeki umożliwiały transport, służyły higienie, wreszcie – były miejscem rekreacji. Ten ostatni aspekt obecnie dominuje, dlatego został wybrany jako temat pierwszej wystawy o Wiśle w Muzeum Krakowa. Wystawa Wisła. Re-kreacja przygotowana przez Muzeum Krakowa prezentowana będzie na drugim piętrze niedawno wyremontowanego Pałacu Krzysztofory przy Rynku Głównym 35. Zajmuje przestrzeń wystawienniczą na drugim piętrze pałacu.

Wisła kojarzy się dziś mieszkańcom Krakowa głównie z miejscem spędzania czasu wolnego – w sposób bardzo różnorodny. Za punkt wyjścia na wystawie został przyjęty stan współczesny jako pretekst do spojrzenia wstecz, by pokazać historyczne korzenie poszczególnych sposobów rekreacji nad rzeką – ich ciągłość i zmianę. Wątki takie jak wykorzystanie Wisły w celach transportowych, gospodarczych, zagrożenie powodziowe stanowią jego kontekst oraz tło historyczne.

Tytułowa „re-kreacja” oznacza nie tylko relaks i wypoczynek. Forma zapisu sugeruje zaś, że obecnie temat sposobu wykorzystania rzeki jest na nowo szeroko dyskutowany, ścierają się różne pomysły i opinie. W ostatnich latach zauważyć można ponowny zwrot miast ku rzekom, docenienie ich roli w przestrzeni miejskiej. Powstają liczne projekty rewitalizacji, zmierzające do odtworzenia pozytywnych relacji miast z rzekami. Ich celem jest przekształcenie terenów nadrzecznych, nadanie im nowych funkcji, głównie reprezentacyjnych i rekreacyjnych. Rzeka w mieście ma być jego wizytówką. Także krakowska Wisła i jej najbliższa okolica są przekształcane, niejako kreowane na nowo poprzez działania instytucji miejskich, podmiotów komercyjnych, aktywistów, wreszcie poprzez codzienną aktywność jej użytkowników.

Na wystawie prezentujemy różne punkty widzenia, umożliwiamy dyskusję, oddajemy głos rozmaitym środowiskom. Zależy nam również na tym, by pokazać sylwetki osób zasłużonych, dla których Wisła stała się swoistym sposobem na życie. Jako „Rzecznicy Wisły” pojawiają się oni w poszczególnych salach.

Dla naszych najmłodszych zwiedzających przygotowaliśmy dostosowane dla nich miejsca, gdzie m.in bohaterowie wydanej w związku z wystawą książeczki Plusk prezentują ciekawostki lub wyjaśniają trudne pojęcia. Nie zapomnieliśmy również o osobach z niepełnosprawnościami. Wystawa jest w całości dostępna dla wszystkich.

Projekt ma charakter wybitnie partycypacyjny – do współpracy zaprosiliśmy wiele osób i instytucji, które są partnerami wystawy, a w licznych przypadkach współautorami jej fragmentów.

krakowskim artystom:

• Ewie Ciepielewskiej
• Cecylii Malik i Bartolomeo Koczenaszowi z Centrum Sztuki Współczesnej „Wiewiórka” i kolektywowi „Siostry Rzeki”
• Hannie Czarny
• Gai Krasowskiej
• Tomaszowi Pałce
• Alicji Biedrzyckiej
• Annie Brzozowskiej
• Agnieszce Brzeżańskiej
• Alicji Kałużny
• Bożenie Jarodzkiej
• Jackowi Marczewskiemu
• Sophi Thun
• grupie Luxus
• Amandzie Wieczorek
• Elżbiecie Kuźniar
• Kamili Buturli

flisakom:

• Jarosławowi Kałuży
• Józef Ratajczakowi
• Towarzystwu na Rzecz Ziemi
• Krzysztofowi Wejdmanowi
• Wiślanym Zbójom z Bartłomiejem Brylem na czele
• Marcinowi Lizoniowi i jego psu Miśkowi
• Józefowi Siemińskiemu
• Piotrowi Korbielowi

oraz:

• Arturowi Rychcie
• Kaźmierzowi Walaszowi
• Fundacji „Dzieci w Naturę”
• Pawłowi Augustynkowi Halnemu
• Tomaszowi Walczykowi
• Małgorzacie Gostkowskiej-Morawiec z Krakowskiej Żeglugi Pasażerskiej
• Państwu Krystynie i Jerzemu Czopkom
• Andrzejowi Krupińskiemu i Yacht Klubowi Polskiemu Kraków
• Klubowi Morsów „Kaloryfer”
• Katarzynie Pankowskiej,

ponadto:

• Zarządowi Zieleni Miejskiej, w szczególności panu Piotrowi Kempfowi oraz pani Katarzynie Opałce, a także wszystkim osobom, które pomogły nam w sprawie muzealnego „portu” nad Wisłą
• Archiwum Narodowemu w Krakowie
• Krakowskiemu Biuru Festiwalowemu, szczególnie panu Grzegorzowi Słączowi
• Teatrowi Groteska
• Muzeum Narodowemu w Krakowie, Centralnemu Muzeum Włókiennictwa w Łodzi
• Centrum Edukacji Przyrodniczej UJ
• Muzeum Etnograficznemu w Krakowie
• Muzeum Warszawy
• Muzeum Sportu i Turystyki w Warszawie
• Muzeum Sopotu
• Muzeum Policji w Warszawie
• podinspektorowi Stanisławowi Halatowi i Marcinowi Gierkowi z Komisariatu Wodnego Policji w Krakowie
• podinsp. Krzysztof Musielak dyrektor Biura Edukacji Historycznej - Muzeum Policji KGP
• Narodowemu Muzeum Morskiemu w Gdańsku, szczególnie Jadwidze Klim