Oskar Schindler

Oskar Schindler urodził się w 1908 roku, w Zwittau na Morawach (wówczas Austro-Węgry, obecnie Svitavy w Czechach). W wieku dwudziestu lat ożenił się z Emilie Pelzl, córką zamożnych rolników. Oskar pracował w fabryce maszyn rolniczych swojego ojca do momentu jej upadku spowodowanego kryzysem gospodarczym. Zatrudnił się wtedy jako przedstawiciel handlowy jednego z zakładów w Brnie. W 1935 roku wstąpił do Partii Niemców Sudeckich (SDP), w niedługim czasie został też członkiem Abwehry – wywiadu i kontrwywiadu niemieckich sił zbrojnych. Za działalność w tej organizacji, którą prowadził na terenie Czechosłowacji i Polski, aresztowano go w 1938 roku, ale wkrótce go zwolniono, bo już po aneksji Sudetów przez III Rzeszę. Wtedy też wstąpił do NSDAP (Narodowosocjalistycznej Niemieckiej Partii Robotniczej).
Po wkroczeniu wojsk niemieckich do Krakowa (6 IX 1939) Schindlera przydzielono do tego miasta, gdzie miał się zająć działalnością gospodarczą. Szybko stał się powiernikiem sklepu z garnkami przy ul. Krakowskiej oraz byłej fabryki naczyń emaliowanych „Rekord” na Zabłociu. Rozwinął działalność zakładu, przekształcając go w Deutsche Emailwarenfabrik (DEF) i następnie, przy wykorzystaniu kapitału pozyskanego od Żydów, rozbudowując ją znacznie. Od tej pory DEF produkowała nie tylko naczynia emaliowane, ale również pracowała na rzecz niemieckiego przemysłu zbrojnego. Dzięki tej ostatniej aktywności zakład miał duże szanse na przetrwanie, bowiem przemysł wojskowy w czasie, gdy działania na frontach intensyfikowały się, mógł liczyć na specjalne przywileje. Fabryka przynosiła dochody głównie z produkcji na rzecz armii, ale czerpała też korzyści ze sprzedaży na tzw. czarnym rynku, za co Schindler był zresztą kilkakrotnie aresztowany. Dzięki swym koneksjom z wysoko postawionymi przedstawicielami systemu nazistowskiego w Generalnym Gubernatorstwie za każdym razem udało mu się wyjść z opresji. W DEF z roku na rok było zatrudnionych coraz więcej Żydów, a Schindlerem w tej mierze początkowo kierowały tylko względy ekonomiczne. W 1943 roku, na tyłach fabryki, wybudował obóz dla swoich żydowskich pracowników, w którym skoszarowanych zostało kilkuset więźniów. W 1944 roku, gdy do Krakowa zbliżał się front, Schindler ewakuował produkcję i pracowników fabryki do Brünnlitz na Morawach, gdzie funkcjonowała ona do momentu pojawienia się Armii Czerwonej (8 maja 1945). Żydowscy pracownicy przekazali Schindlerowie i jego żonie list informujący o jego działalności w czasie wojny, dzięki czemu mógł bezpiecznie wyruszyć w podróż – najpierw do Konstancji, a później do Monachium.
Po zakończeniu wojny Schindler utrzymywał kontakty z ocalonymi Żydami, którzy udzielali mu pomocy finansowej indywidualnie i za pośrednictwem organizacji żydowskich. Dzięki temu wsparciu wyjechał do Argentyny, gdzie prowadził farmę, która jednak wkrótce upadła. Po pewnym czasie wrócił do Niemiec, gdzie osiadł na stałe. Jego losy i jego dzieło rozpropagowali dawni żydowscy robotnicy z Krakowa; na ich zaproszenie wielokrotnie podróżował do Izraela. W 1963 roku. Oskar Schindler otrzymał tytuł Sprawiedliwego Wśród Narodów Świata (wyróżnienie przyznawane przez jerozolimski instytut Yad Vashem). Zmarł w 1974 roku. w Hildesheim w Niemczech i, zgodnie z własnym życzeniem, został pochowany na cmentarzu katolickim w Jerozolimie, na wzgórzu Syjon.
Do powstania legendy Schindlera przyczyniła się książka Thomasa Keneally’ego Arka Schindlera, ale prawdziwy światowy rozgłos przyniosła mu dopiero ekranizacja tej powieści dokonana przez Stevena Spielberga w filmie fabularnym Lista Schindlera.